शिवराय

निश्चयाचा महामेरु । बहुत जनांसी आधारु ।
अखंड स्थितीचा निर्धारु । श्रीमंत योगी ॥

परोपकाराचिये राशी । उदंड घडती जयासी ।
तयाचे गुणमहत्त्वासी । तुळणा कैची ॥

यशवंत कीर्तिवंत । सामर्थ्यवंत वरदवंत ।
नीतिवंत पुण्यवंत । जाणता राजा ॥

आचारशीळ विचारशीळ । दानशीळ धर्मशीळ ।
सर्वज्ञपणे सुशीळ । सकळां ठायी ॥

नरपति हयपति गजपति । गडपति भूपति जळपति ।
पुरंदर आणि शक्ती । पृष्ठभागीं ॥

धीर उदार गंभीर । शूर क्रियेसि तत्पर ।
सावधपणे नृपवर । तुच्छ केले ॥

तीर्थेक्षेत्रे मोडिली । ब्राह्मणस्थाने भ्रष्ट जाली ।
सकळ पृथ्वी आंदोळली । धर्म गेला ॥

देव-धर्म-गोब्राह्मण । करावया संरक्षण ।
हृदयस्थ जाला नारायण । प्रेरणा केली ॥

उदंड पंडित पुराणिक । कवीश्वर याज्ञिक वैदिक ।
धूर्त तार्किक सभानायक । तुमच्या ठायी ॥

या भूमंडळाचे ठायी । धर्मरक्षी ऐसा नाही ।
महाराष्ट्रधर्म राहिला काही । तुम्हां कारणे ॥

आणिकही धर्मकृत्ये चालती । आश्रित होऊन कित्येक राहती ।
धन्य धन्य तुमची कीर्ती । विश्वीं विस्तारिली ॥

कित्येक दुष्ट संहारिले । कित्येकांसी धाक सुटले ।
कित्येकांस आश्रय जाले । शिवकल्याण राजा ॥

तुमचे देशी वास्तव्य केले । परंतु वर्तमान नाही घेतले ।
ऋणानुबंधे विस्मरण जाले । काय नेणो ॥

सर्वज्ञ मंडळी धर्ममूर्ती । सांगणे काय तुम्हाप्रती ।
धर्मसंस्थापनेची कीर्ती । सांभाळिली पाहिजे ॥

उदंड राजकारण तटले । तेणे चित्त विभागले ।
प्रसंग नसता लिहिले । क्षमा केली पाहिजे ॥

-- (समर्थ रामदासांचे छत्रपतींस पत्र)

बाबांस ..

एखाद्या धगधगत्या ज्वालेनं आपलं तेज लक्ष लक्ष ज्योतींना द्यावं,
तेजाळ सूर्यानं धरतीवरची काळरात्र एका क्षणात निखंदून टाकावी,
तसंच ..

गरुडानं चिमण्या-कावळ्यांना, राघू-मैनांना उत्तुंग भरारीसाठी पंख द्यावेत,
आणि एखाद्या वटवृक्षानं त्यांच्या तप्त आत्म्यांना मायेची सावली द्यावी,
तसंच ..

एखाद्या मातेनं आपल्या रक्ताचं स्तन्यामृत पेशीपेशींना पाजावं,
एखाद्या पित्यानं अजाण असहाय अडखळणा-या पावलांना वाट दाखवावी,
तसंच ..

बाबा, तसंच, तुम्ही केलंत - दिलंत - दाखवलंत !

"ज्वाला उफाळत जश्या वर जावयाते,
ध्येये तशीच अमुची असू देत माते!"
अश्या तुमच्या ध्येयांना म्हणतोय आमचं.
तुम्ही आणलेल्या वादळातलं मूठभर आमच्याही छातीत घेतोय साठवून.
तुमच्या हातातल्या मशालीवर लावतोय आमचीही एक पणती.

अश्या ध्येयांची स्वप्नं पेलवतील ना आम्हाला?
अश्या वादळात अभंग राहील ना आमची छाती?
आणि हातातली ती पणती सांभाळू शकू ना आम्ही?
... अश्या सगळ्या शंका-कुशंका-अविश्वासाला तिलांजली देतोय आज.

तुम्हीच एकदा लिहिलं होतं -
"जहाजाबरोबर स्वत:ला बुडवून घेणारे कर्णधार जेथे असतात,
तेथेच बुडता देश वाचवणा-या नाविकांच्या पिढ्या जन्म घेतात!"

बाबा,
अज्ञाताच्या दिशेनं जाताना भेटतील तुम्हाला किनारे, आणि लाटांचे कल्लोळही.
आमची वाट पाहणा-या किना-यांना,
आणि लाटांच्या त्या उग्र कल्लोळांना इतकंच सांगाल?
.. आम्ही अजून जहाज सोडलेलं नाही!